Burgerwetenschap, ook wel aangeduid met de Engelse term Citizen Science, is momenteel aan een opmars bezig in Vlaanderen. Het is wetenschappelijk onderzoek dat in zijn geheel of gedeeltelijk wordt uitgevoerd door burgers, vaak in samenwerking met of onder begeleiding van professionele wetenschappers. Citizen science projecten worden opgezet om op korte tijd grote hoeveelheden data te verzamelen en te analyseren en om maatschappelijke uitdagingen aan te kaarten, zoals de mobiliteits- of milieuproblematiek.
Voor een lokaal bestuur kunnen Citizen science projecten heel wat opportuniteiten bieden: ze kunnen beleidsrelevante data aanleveren, werken informerend, laten toe om bewustzijn en draagvlak te creëren en doen aan wetenschapseducatie. Echter, er zijn ook uitdagingen bij het opzetten en uitvoeren van citizen science initiatieven: in welke mate is de data verzameld door burgers betrouwbaar? In welke mate is de verzamelde data nuttig voor beleidsvoering, en wat met de garantie van privacy van deelnemers betrokken bij het onderzoek? Omwille van de potentiële opportuniteiten en valkuilen is het belangrijk dat lokale besturen handvaten aangereikt krijgen.
“Met dit project willen we citizen science naar een hoger niveau tillen door lokale besturen in contact te brengen met de citizen science community en exemplarische praktijken.” – Carina Veeckman, projectcoördinator bij imec-SMIT, VUB
Hands-on draaiboek
Om lokale besturen te ondersteunen in het citizen science werkveld wordt een hands-on draaiboek opgesteld. Dit draaiboek reikt handvaten aan om succesvolle samenwerkingen met citizen science initiatieven op te zetten, of om zelf initiatieven te starten. Het draaiboek informeert, motiveert en inspireert om citizen science projecten op een correcte manier uit te voeren, die nuttig en bruikbaar zijn voor beleidsvoering. Met dit project willen we citizen science naar een hoger niveau tillen door lokale besturen in contact te brengen met de citizen science community en exemplarische praktijken.
Het projectteam hanteert een co-creatieve aanpak voor het opstellen van het draaiboek. In een eerste fase wordt door middel van omgevingsanalyses met lokale besturen, citizen science communities en internationale goede voorbeelden beste praktijken verzameld. In een tweede fase wordt door middel van een reeks participatieve workshops het draaiboek vormgegeven, waarbij in een derde fase het draaiboek wordt opgeleverd. Het vormgeven van het draaiboek verloopt in nauwe samenwerking met de 13 centrumsteden, 4 aansluitende steden (Aalter, Halle, Harelbeke, Zoersel), VVSG, het Kenniscentrum voor Vlaamse steden en het citizen science netwerk van Scivil.
Projectinformatie
De uitwerking van dit draaiboek kadert binnen het Smart Flanders programma en gebeurt in opdracht van het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse Overheid. Deze opdracht wordt uitgevoerd in de periode december 2020 – april 2021 door het consortium imec-SMIT, VUB, Scivil en IDEA Consult.
Voor meer informatie omtrent het project kan u contact opnemen met Sander Knapen, Agentschap Binnenlands Bestuur (sander.knapen@vlaanderen.be), of met Carina Veeckman, projectcoördinator bij imec-SMIT, VUB (carina.veeckman@imec.be).
[Photo by Scott Graham on Unsplash]